De Vosmaerstraat en andere collectieve woonvormen in Amsterdam bedreigd
9 augustus 2025
Woningcorporatie DUWO is van plan om in 2026 vijf van haar panden met woongroepen om te turnen in studentenhuisvesting. De bewoners van deze panden hebben een unieke samenlevingsvorm gecreëerd in panden die behouden zijn gebleven door de kraakacties in de jaren ‘70 van de vorige eeuw. Via ruil zijn deze panden uiteindelijk bij DUWO beland, dat zich voornamelijk richt op het huisvesten van studenten.
Eén van deze complexen is het voormalige Observatiehuis voor jongens van HvO, gelegen aan de Vosmaerstraat 1 t/m 321 in Amsterdam Oud-West, dat een bijzonder roerige geschiedenis kent. In 1976 en 1985 werd het pand verbouwd tot een complex met woongroepen. Het pand heeft momenteel negen woongroepen met bewoners in de leeftijd van 3 tot 71 jaar oud. De woongroepen kiezen zelf een nieuwe medebewoner uit wanneer er een plek vrijkomt. Dit recht is hier niet alleen een traditie, het is als instemmingsrecht verankerd in de huurcontracten van de huidige bewoners.
Het voorstel van DUWO om voortaan alleen nog studenten toe te laten op basis van tijdelijke campuscontracten brengt niet alleen het saamhorigheidsgevoel in gevaar, maar ook de zorg voor het pand en de binding met de buurt. In het pand aan de Vosmaerstraat woont een gemêleerd gezelschap van onder meer mensen werkzaam in de filmwereld, schrijvers, kunstenaars, illustrators, muzikanten, docenten, museummedewerkers, studenten en mensen werkzaam in de zorgsector. Veelal mensen voor wie het een uitdaging is om het hoofd boven water te houden in onze stad.
Elk van de betreffende vijf panden van DUWO heeft eigenschappen die het uniek maken en karakter geven aan de stad. De bewoners zijn betrokken inwoners van Amsterdam die samen leven bewust verkiezen boven ruimer of zelfstandig wonen. Hoewel er momenteel allerlei initiatieven en beleidsplannen zijn voor diverse collectieve woonvormen en er veel aandacht voor is in de media, staan deze gemeenschappen tegelijkertijd steeds meer onder druk. Ze dreigen te verdwijnen uit de stad.
Reacties van bewoners van de Vosmaerstraat op het plan:
“Met ons huis zijn wij een voorbeeld van wat er mogelijk is wanneer we niet elke vierkante centimeter van ons leven opofferen aan economische druk.” (Bewoner, Vosmaerstraat)
“De Vosmaerstraat is voor ons, de bewoners, een thuis, een plek van liefde. De Vosmaerstraat is ook een plek van creatie en van verzet, één van de laatste overgebleven eilanden voor creatievelingen en mensen die een buurt, en, op grotere schaal, een stad vormen.” (Bewoner, Vosmaerstraat)